۱۳۸۷ تیر ۳۰, یکشنبه

درخواست پنتاگون برای تهيه فهرست حفاظتی محوطه‌های مهم باستانی در ايران

ترجمه شیوا مقدم
مصاحبه مارتینا دوورینگ خبرنگار روزنامه آلمانی برلينر سایتونگ با راینهارد برنبک

از سوی اعضای ششمین کنگره جهانی باستانشناسان (WAC) در دوبلین، قطعنامه‌ای در اواخر ماه ژوئن صادر شد. اعضای این کنگره در این قطعنامه مخالفت خود را در برابر برنامه آمریکا برای تدارک جنگ با ایران و همچنین مخالفت خود با شرکت همکارانشان در این برنامه‌ریزی را اعلان داشتند.
راینهارد برنبک (Reinhard Bernbeck)، انسان‌شناس دانشگاه آمریکایی بینگهامتون (Binghamton) در گفتگویی، چگونگی و ضرورت صدور این قطعنامه را بیان میکند.
- دلیل صدور این قطعنامه چه بود ؟
مدت زمانی است که پرسش‌های بسیاری از سوی پنتاگون در مورد مکان‌های باستانی و محل موزه‌ها با همکاران ما مطرح می‌شود. آنان می‌خواهند با این کمک بتوانند برنامه جی‌پی‌اس تهیه کنند تا به این ترتیب و در صورت یک حمله، این مکان‌ها مورد اصابت و تخریب قرار نگیرند.
از این دست پرسش‌ها، پیش از جنگ عراق در اسفندماه 1381 (مارس 2003) با همکاران ما در انستیتوی شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو و دیگر جاها، مطرح شده بود.
- مدت زیادی است که شایعاتی در مورد تماس‌ها وجود دارد. آیا این قطعنامه نمادی است برای آنکه همکاران شما خطر جنگ را بالقوه می‌انگارند؟
خبرها در هفته‌های اخیر بسیار نگران‌کننده هستند. به عنوان مثال، مدتی کوتاه پیش از کنگره ما، اسرائیل حمله به ایران را تمرین می‌کرد، ولی چنین حمله‌ای تنها با توافق و پشتیبانی آمریکا امکان تحقق دارد.
در ضمن ما نگران نظامی‌شدن خزنده بخش‌های علمی مانند باستان‌شناسی هستیم. در پنتاگون، برنامه‌ها و طرح‌هایی وجود دارند که برای اجرای آنها نیازمند به انسان‌شناسان، مردم‌شناسان و باستانشناسان هستند. گفته می‌شود که این طرح‌ها برای جلوگیری از ویرانی و انهدام آثار تاریخی است. در واقع این بدان معناست که ما باید بطور فعال در راهبری این جنگ همکاری کنیم. حال این مهم نیست که از ما بخواهند در مورد تاریخ، جامعه و یا تنوع قومی کشورها سخنرانی کنیم و یا از ما بخواهند که فهرست محل‌های باستانی را بصورت جی‌پی‌اس تهیه کنیم.
- از نظر شما چرا چنین همکاری‌هایی نادرست است؟
همکاری ما با نظامیان برای آماده ساختن یک حمله معنایی جز این ندارد که باستان‌شناسان شریک حمله هستند. این یک کار غیر اخلاقی است. روشن‌تر بگویم، کار ما این است که بکوشیم در درجه اول، حمله‌ای صورت نگیرد. باید پیش از آنکه در فکر حفظ آثار ملی باشیم، در حد توانمان در حفظ جان انسان‌ها بکوشیم. در عین حال اگر جنگی آغاز شود، باید سازمانی وجود داشته باشد تا بدون وابستگی به طرفین دعوا و کاملاً مستقل بتواند از آثار محافظت کند.
- آیا کسانی در کنگره بودند که طرفدار همکاری با ارتش باشند؟
آنجا دو طیف وجود داشت، یکی طرفدار همکاری بود که باید بتوانیم در وضعیت وخیم و بحرانی، جلوی انهدام را بگیریم و طیف دیگر، هرگونه همکاری را رد می‌کرد. میان این دو گفتگویی وجود نداشت و دو قطب آشتی‌ناپذیر بودند.
- آیا این قطعنامه برای اعضای کنگره لازم‌الاجرا است؟
این قطعنامه بسیار مهم است، ولی باید به تأیید هیئت اجرایی کنگره جهانی باستان‌شناسان برسد. من امیدوارم سازمان‌های باستان‌شناسان در آلمان و آمریکا و دیگر نقاط، در این مورد تأمل کنند و قطعنامه مشابهی صادر کنند.
- آیا شما به عنوان کسی که ایران را خوب می‌شناسد، فکر می‌کنید، در صورت حمله، مکان‌های باستانی و موزه‌ها ی کشور بخاطر اینکه ارتش فهرست حفاظتی از مکان‌ها را دارد، در امان خواهند بود؟
خیر. اتفاقاتی که در عراق افتاد، نمایانگر آنست. پیش از جنگ عراق هم ارتش چنین فهرست‌هایی تهیه کرد. ولی موزه ملی در بغداد تاراج شد. بابل، اور و اوروک بوسیله سربازان تخریب شدند و اردوگاه نظامی در محوطه‌های باستانی برقرار شد. همچنین غارتگران توانستند براحتی مکان‌ها را غارت کنند. پس می‌بینیم که همه این کارهای از پیش انجام‌شده، بی نتیجه بوده است.
- شما خطر حمله به ایران را تا چه حد واقعی می‌بینید؟
از دید استراتژیک، جنگ علیه ایران را غیر ممکن می‌دانم. اما متأسفانه با مسائلی که پیش آمده و شاهد بودیم، می‌دانیم که دولت واشنگتن توان هر کاری را دارد.
Martina Doering, "Archäologen sollen bei der Kriegsplanung helfen, Pentagon fordert Liste schützenswerter Kulturgüter im Iran",
BerlinerZeitung, 14 Juli 2008
در همین زمینه:

هیچ نظری موجود نیست: